Op mijn vraag op Instagram naar ideeën voor mijn column kreeg ik verrassende reacties. Zo vroeg een nicht van mij of ik iets wilde schrijven over zelfvoorzienend leven. Ik vermoed dat het komt door mijn Insta-spam met overvloedige moestuinoogst en scharrelkippetjesromantiek. Nu is het ook echt waar dat ik zo blij als een kind iedere morgen mijn rondje verwondering door de tuin maak. Ik kan mijn geluk niet op als ik soms zomaar met handen vol aardbeien, sla en kippeneieren de keuken in loop. Dat deel ik dan euforisch aan ieder die het wil zien en proeven.
Maar daar ligt verder geen enkele kennis van zaken of diepliggend rentmeesterschaps-bewustzijn aan ten grondslag. Was het maar waar. Ik doe maar wat. Dat we dit seizoen kilo’s aardbeien konden plukken, was onverdiende zaligheid. Vorig jaar kocht ik drie kleine plantjes. Ik begon er enthousiast voor te zorgen, maar hoe lief ik er ook naar keek, hoe ik ook harkte, besproeide en bedreigende dier- en plantsoorten verdreef, het kwam ons te staan op welgeteld vijf zielige aardbeitjes, waarvan een deel ook nog was aangevreten door hongerig gevogelte.
verwende Jona
Als een verwende Jona die zijn verdorde boom verwenst, liet ik de hele boel links liggen. Ik had zo gehoopt dat de tijd en liefde die ik er in had gestoken mij zouden belonen. Dat had ik wel verdiend vond ik. Ik had zelfs geen zin meer om er in het najaar nog wat nazorg aan te besteden, dus liet het staan zoals het stond.
'De dames bleken broeds te zijn.'
En dan de kippen. De intelligente lockdown drong zelfs in de kippenren door. Vanaf halverwege maart weigerden ze pertinent het nachthok te verlaten. Ik dacht dat we een mooie deal hadden: zij wat voer en aandacht, wij iedere dag een paar verse eitjes. Was ik ook mooi verlost van mijn knagende schuldgevoel richting legbatterij en aanverwant kippenleed. De dames bleken broeds en dat duurt een week of drie, las ik ergens op internet. Gaat vanzelf weer over als er niks uit te broeden is. Nou, maak er maar gerust drie maanden van. Als we daarvan afhankelijk waren geweest, hadden we dus drie maanden lang geen ei kunnen eten.
‘Alles wat aandacht krijgt groeit’, is zo’n uitspraak waar we in het onderwijs mee werden doodgegooid. Mijn aardbeienplanten doen daar niet aan. Juist zonder mijn toegewijde aandacht bleken ze zich dit voorjaar uitgebreid vermenigvuldigd te hebben. Ze begonnen vruchten voort te brengen waarop ze in de hof van Eden jaloers zouden zijn geweest.
Zelf groeide ik op in een nieuwbouwwijk van een stad (dat zal u na voorgaande vast niet verbazen). De moestuinen die ik kende, waren van mijn grootvaders en brachten naar mijn idee alleen maar heerlijkheid voort, waar wij dankbaar onze diepvries en fruitschalen mee vulden.
superioriteit
Op Twitter las ik onlangs dat het christelijk denken over rentmeesterschap onze aarde verpest. Het gaat uit van een superioriteit die de mens ten opzichte van de natuur heeft, waardoor die slechts in dienst van de mens bestaat. Met als gevolg dat deze zodanig wordt gemanipuleerd dat de mens er toch kan uithalen waaraan hij behoefte heeft. Lekker makkelijk om de christenen daarvan de schuld te geven, maar het geeft wel te denken.
Het zijn mijn huidige huis-, tuin- en keukenervaringen die mij lessen leren, me confronteren met de weerbarstige werkelijkheid van de natuur. Al mijn menselijk toedoen ten spijt. Ik ben dat niet zo gewend, en met mij een gehele generatie (stedelijke) boomers, X-ers en alles wat daarna komt. We hoeven nauwelijks meer iets op te merken van mislukte oogsten en hooguit een paar cent meer te betalen om toch te krijgen wat we willen. Maar daarmee lijken we Habakuk 3, vers 17 te herschrijven naar: ‘Al zal de aardbeienplant niet bloeien, al zal de tomatenstok niets voortbrengen, al zal de oogst van de prei tegenvallen, al zal er geen kip meer uit z’n nachthok komen - toch zal ik juichen voor de volle supermarkt, jubelen voor de import uit Nieuw Zeeland.’ Zou dat nou de bedoeling zijn?
Deze column is geschreven door Anita voor het Nederlands Dagblad van 26 juli 2020.
