‘Mam, na een drukke dag op je werk ging jij nooit even zitten, maar gelijk het eten voor ons klaarmaken, best wel sick eigenlijk’, zegt onze dochter (23). Dat dat van mijn kant regelmatig met gemopper gepaard ging over van alles waar je maar over kunt zeuren, liet ze achterwege. De lieverd. Had best gemogen hoor. Dan had ik op mijn beurt nog wat herinneringen opgehaald aan horizontaal gelegen wezens die ergens tussen aflevering 360 en 361 van Friends weeklagen dat er vandaag alweer geen pizza op het menu staat. Maar laat ik de sfeer nu niet bederven, het doet me goed te merken dat met de leeftijd ook een vorm van inlevings- en reflectievermogen is ingedaald. Dit even ter bemoediging voor alle ouders van tieners die na een eindeloze thuisonderwijsperiode in juni dan eindelijk weer naar school mochten. De slaapkamers waren juist weer eens grondig gestoft, gezogen en lekker doorgelucht, en warempel, daar staat hun lieftallige kind weer stralend voor hun neus: zomervakantie. Twee maanden van eenendertig dagen lang. Mijn hart gaat naar jullie uit.
Kinderen de meest ondankbare schepsels?
Zijn jullie kinderen ook de meest ondankare schepsels die er rondlopen? Dan mag ik je van harte feliciteren. Dan doen zij namelijk precies waar zij voor bedoeld zijn: kindzijn. Kinderen zijn niet dankbaar dat je voor ze kookt, wast, betaalt en door het vuur gaat. Kinderen verwachten niet anders, omdat ze gewoon zo gebouwd zijn. Een ouder heeft te geven, een kind heeft te nemen.
Het raakt me diep als ik dat tot te me door laat dringen. Dat in de Bijbel het ouder-kind beeld wordt gebruikt voor Gods liefde voor de mensen, gaat juist ook over dát aspect ervan. De ouder is de onvoorwaardelijke gever, het kind de vanzelfsprekende ontvanger. Het is de bron die niet opdroogt, waar je steeds weer naar terug kunt. Die niets terug verlangt.
Een ouder die onvoorwaardelijk geeft ontstaat niet vanzelf. Natuurlijk, een schattig pasgeboren baby’tje roept aan alle kanten affectie op, daar rén je voor. Maar na de zoveelste doorwaakte nacht gaat die lol er ook wel af en naarmate kinderen opgroeien stellen ze de gevende liefde van ouders onomstotelijk op de proef. Dan komt het er dus op aan hoe jouw bron als ouder gevuld is. Heb jij zelf kind kunnen zijn toen je jong was? Mocht je je onvoorwaardelijk laven aan de vrijgevigheid van je ouders? Hoefde je niet te twijfelen aan je bestaansrecht? Dan heb je een stevige basis van waaruit je genereus kunt zijn voor je eigen nageslacht.
Richard Krajicek Helaas is dat te vaak niet het geval. Ouders die wegvallen of weglopen, waardoor een kind in het lege gat dat achterblijft stapt. En direct het kind-zijn verliest. Ouders die alleen voorwaardelijke liefde geven, waardoor een kind zich moet blijven bewijzen met goed gedrag (of juist heel brutaal gaat doen om onmacht te uiten), omdat ouders zelf nog zoveel bevestiging nodig hebben. En wat ik in het onderwijs vaak tegenkwam: kinderen die een bovenmatige (bewuste of onbewuste) druk ervaren van ouders, omdat zij moeten waarmaken wat hun ouders nooit is gelukt. Hoge verwachtingen van school- of sportprestaties. Kom voor de grap eens een ochtendje langs de lijn staan bij de plaatselijke voetbalclub. Je pikt ze er zo uit. Het doet me denken aan het interview met oud-tennisser Richard Krajicek (NRC, 2 juli) waarin hij vertelt over zijn vader die zelf nooit gepusht was door zijn eigen vader en dat verschrikkelijk vond. Hij projecteerde dat gemis op zijn zoon Richard en eist het uiterste van zijn tenniscarrière. Verder lees ik: ‘Krajicek is blij dat hij soms even uit dat regime kan ontsnappen en gewoon kind mag zijn bij de familie Dogger. Daar is het altijd een gezellige, georganiseerde chaos. Hoe druk het ook is, iedereen mag aanschuiven voor het eten. Hun motto: alles kan, niets moet.’ Krajicek won Wimbledon in 1996, maar verloor het contact met zijn vader.
Een kind dat mag nemen groeit uit tot een volwassene die kan geven. Dus lieve kinderen: neem het er nog even van!
Deze column van Anita is gepubliceerd in het Nederlands Dagblad van 26 juli 21
Comments