verdwaald

Ik zie mezelf nog zitten met dat biertje in die brede vensterbank. Het raam wagenwijd open om de laatste zonnestralen van de zomer van 1991 binnen te laten. Dit was waarnaar ik zo had uitgekeken: het huis uit, verkering uit, de vrijheid tegemoet. Ik had zojuist met succes mijn eerste IKEA-uitdaging in de vorm van een bed doorstaan en mijn euforie was grenzeloos: ik woonde op mezelf. Welkom grote-mensen-leven, hier ben ik dan! Ik zie haar zitten op het bankje naast het huis. Sigaret in haar hand. Zojuist zijn de laatste spullen ingepakt en is de vloer gedweild. Maar het citroenfrisse sop vermengde zich met dikke zoute tranen. Een mooie nieuwe plek wacht straks op haar. Dat wel. Maar het is zo alleen. En het is zo duur. De paniek slaat toe. We schrijven anno 2025. Twee verhalen die misschien niet tegenover elkaar moeten worden geplaatst. In 1991 waren er ook jongeren die het reuze spannend vonden om het huis uit te gaan. En vandaag de dag zijn er evengoed jongeren die fluitend hun ouderlijk nest verlaten. En toch. 

Veiligheid is niet de afwezigheid van gevaar maar de aanwezigheid van verbinding. 

Er is van alles te zeggen over de gesloten vrijgemaakt-gereformeerde zuil waarin ik en velen met mij opgroeiden. Het maakte de wereld klein maar wel overzichtelijk.

De gereformeerde pabo waar ik naartoe ging, de gereformeerde studentenvereniging waar ik lid van werd, het was een herkenbare setting waarin ik zomaar kon inschuiven.

Ik woonde nog geen vierentwintig uur op kamers of ik zat op de koffie bij een jonge vrouw die mij in de kerk alleen had zien binnenkomen. Veiligheid is niet de afwezigheid van gevaar maar de aanwezigheid van verbinding. Deze uitspraak van de Hongaars-Canadese arts en trauma-expert Gabor Maté is een geweldige richtingwijzer. Het gaat er niet eens om of je met pijn of vreugde achteromkijkt naar de jaren van je jeugd, maar of je de bedding hebt of weet te vinden van verbindende systemen om je heen op het moment dat je op eigen benen moet gaan staan. Waarbinnen je veilig bent.

Als (pleeg)moeder blijf ik dat moeilijk vinden. Niet dát ze het huis verlaten, maar of ze een weg kunnen vinden in een wereld die zo groot en onbegrensd geworden is dat ze niet weten waar ze het zoeken moeten. Waar ze verloren raken en waar dan de enige verbinding die gevonden wordt de wifi is. Het is niet verwonderlijk dat de jongeren van nu weer op zoek zijn naar geloofsgemeenschappen. In een wereld die onbegrijpelijk en onveilig voor ze is geworden, zijn schuilkelders nodig vol mensen die elkaar in de ogen kijken en zeggen: ‘Ah, jij dus ook.’

Deze column van Anita is gepubliceerd in het Nederlands Dagblad van 15 juli '25