Wie op tropische dagen in tropische landen spontaan een kerkgebouw binnenloopt komt meestal niet veel verder dan het voorportaal. Aan blote schouders en te korte broeken wordt de toegang ontzegd. Zo kon het gebeuren dat wij deze zomer met ons gezin in het Italiaanse Genua als bokken van de schapen werden gescheiden toen we de San Lorenzokathedraal wilden binnenlopen. Onze mannen werden goedgekeurd, wij als vrouwen konden slechts van een afstand toekijken. Niet goed voorbereid dus. ‘Hoe kan een kerk nou zo ongastvrij zijn’, mopperde een van onze dochters, ‘we leren toch altijd dat iedereen er welkom moet zijn?’ Het leverde een interessante discussie op. Over respect voor de Gastheer (en gastvrouw, Maria was er ook) en spelregels voor de bezoekers.
nieuwe spelregels
In coronatijd hebben we er heel wat van moeten aan- en afleren, die spelregels. Nog steeds merk ik dat ik niet geheel onbevangen een ruimte binnenloop of mensen begroet. Er is een rem gekomen in mijn spontaniteit, waardoor ik een moment stil sta en het riedeltje van de voorwaarden afloop in mijn hoofd. Wat is hier nodig? Mondkapje, handgel, winkelmandje, anderhalve meter? En neem dan ons onhandige gestuntel bij een begroeting. Wordt het een boks, elleboog, knikje of toch maar gewoon een knuffel? En met of zonder een, twee of drie zoenen? Het wordt tijd voor een postcorona-etiquette, want we zijn echt een beetje in de war allemaal. Het vraagt om nieuwe spelregels voor pandemiebestendige begroetingen in formele en iets minder formele context. Lijkt me een mooie klus richting de eerstvolgende persconferentie: Rutte en de Jong inventariseren de ideeën, zetten een poll uit en de meeste stemmen gelden. De drie zoenen waren toch al omstreden, die kunnen wat mij betreft dan ook gelijk de geschiedenisboeken in.
De nieuwste spelregel is de corona-toegangspas. Ik wil me hier allerminst laten verleiden tot een uitgemolken welles-nietesdiscussie. Die zijn er al genoeg. Maar ik ben in ons gezinshuis een ander fenomeen tegengekomen, wat ik in het nieuws van de afgelopen week voor het eerst ook tegenkwam: een kind dat een andere mening had over vaccineren dan zijn ouder(s). Hij vocht het zelfs tot aan de rechter uit om zijn gelijk te krijgen. Maar de overheid heeft hier, misschien zonder het echt door te hebben, een heel grote verantwoordelijkheid neergelegd bij kinderen die nog niet voldoende in staat zijn om de langetermijngevolgen van hun keuzes te overzien. Dat is voor volwassenen in deze situatie al nauwelijks te doen. Kinderen zitten nog volop in hun identiteitsontwikkeling. Je afzetten tegen wat je ouders of de volwassenheid in het algemeen van je vraagt is dan op zich al reden genoeg voor een mening. Zeggen zij ja, dan zeg ik nee. Gewoon, omdat het kan.
machtig gevoel
In ons gezinshuis wilde niemand zich laten vaccineren. Hoewel wij als gezinshuisouders daar zeker niet tegen zijn en ze zelfs uitdaagden hun standpunt te herzien, gaf de vrijheid die ze voelden om het zelf te mogen zeggen hun een machtig gevoel. En dan is nee zeggen gewoon leuk. Argumenten? Dat varieerde van: ik wil het gewoon niet, tot: ik hou niet van naalden. Van jongeren bij wie het belang niet verder reikt dan hun eigen ego kun je niet verwachten dat ze ‘voor het landsbelang’ een keuze maken. Totdat de toegangspas werd aangekondigd. Niet spontaan naar de sportkantine, de bioscoop of een restaurant mogen gaan? Iedere keer moeten fietsen voor zo’n nare stok in je neus? Dat vraagt veel te veel vooruitdenken en plannen. Wat een gedoe. En dan zijn ze in een keer om: ’Doe mij toch maar zo’n prik.’
Nog even terug naar die kerk in Genua. Als wij ons beter hadden voorbereid, was er niets aan de hand geweest. We wisten dat kerken dit van hun bezoekers kunnen vragen. Om de devotie in de kathedraal te blijven garanderen moet een te schaars geklede dikke ik zich aanpassen aan het hogere doel. Zo zijn de regels van het ‘spel’. Maar over een coronapas zal ik verder geen uitspraak doen.